ΑΡΤΙΟΝ
Ο όρος, αιμαγγείωμα, για πολλά χρόνια χρησιμοποιήθηκε σαν μια γενική, ευρεία έννοια, για την περιγραφή των αγγειακών ανωμαλιών, που μάλλον περιέπλεκε και έκανε τη θεραπεία τους μη αποτελεσματική.
Από τις αρχές της δεκαετίας του '80, η γνώση έγινε πιο συγκεκριμένη. Οι ερευνητές (Μulliken, Glowacki 1982) προχώρησαν σε βιολογική ταξινόμηση των συγγενών αγγειακών ανωμαλιών, που βασίζεται σε κλινικά και ιστολογικά ευρήματα, η οποία επιβεβαιώνεται ακτινολογικά και βιοχημικά.
Έτσι οι αγγειακές ανωμαλίες της νεογνικής και παιδικής ηλικίας διαχωρίζονται σε 2 μεγάλες κατηγορίες με πολλές διαφορές μεταξύ τους:
α) Αγγειακούς όγκους (tumors) ,συχνότεροι των οποίων είναι τα αιμαγγειώματα, και
β) Αγειοδυσπλασίες (malformations) ή δυσπλαστικά αιμαγγειώματα
Αποτελούν την πιο συχνή ανωμαλία των νεογνών. Είναι αποτέλεσμα υπερπλασίας των ενδοθηλιακών κυττάρων των αγγείων. Δεν είναι πλήρως αναπτυγμένα κατά τη γέννηση, εμφανίζονται αργότερα, κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής, κυρίως τους πρώτους 4 μήνες. Τα πρόωρα και λιποβαρή νεογνά, εμφανίζουν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης.
Διακρίνονται σε επιπολής, εν τω βάθει, μικτά.
Η εξέλιξή τους καταγράφεται σε δύο φάσεις: τη φάση της ταχείας ανάπτυξης και τη φάση της υποστροφής. Το 70% των αιμαγγειωμάτων υποστρέφει μέχρι την ηλικία των 7 ετών και βελτιώνεται μέχρι την ηλικία των 12 ετών.
Η υποστροφή έχει τον ίδιο ρυθμό, τόσο στα επιπολής όσο και στα εν τω βάθει.
Στα περισσότερα, λοιπόν, αιμαγγειώματα δεν απαιτείται καμμία θεραπεία. Η σωστή ενημέρωση των γονέων λειτουργεί καθησυχαστικά, αφού και ο χρόνος σε τέτοιες περιπτώσεις τάσσεται υπέρ.
Αντιμετώπιση χρειάζονται ορισμένες περιπτώσεις, που προκαλούν επιπλοκές, όπως η απόφραξη ζωτικών οργάνων και η εξέλκωση που οδηγεί σε αιμορραγία.
Ο τρόπος επέμβασης εξαρτάται από την ανατομική θέση του μορφώματος και το μέγεθός του.
Χρησιμοποιούνται:- κορτικοστεροειδή φάρμακα, τόσο συστηματικά όσο και ενδοβλαβικά (κατά τη φάση της ταχείας ανάπτυξης, όχι της υποστροφής). Η ανταπόκριση φθάνει μέχρι και το 90 % και αρχίζει σε 7-10 ημέρες.
- LASER (Pulse-Dye , Nd-Yag ) στα επιπολής αιμαγγειώματα
- χειρουργική αφαίρεση
Προέρχονται από λανθασμένη μορφογενετική διάπλαση στο αγγειακό σύστημα του εμβρύου, μεταξύ της 4ης-10ης εβδομάδας της ενδομήτριας ζωής.
Πρόκειται για σποραδικά συμβάματα, τα οποία δεν φαίνεται να έχουν οικογενή χαρακτήρα. Μοναδική εξαίρεση αγγειακής βλάβης με κληρονομική επιβάρυνση αποτελεί η συγγενής αιμορραγική τηλαγγειεκτασία (σύνδρομο Rendu-Osler-Weber) για την οποία έχουν βρεθεί τα υπεύθυνα γονίδια.
Τα δυσπλαστικά αιμαγγειώματα είναι παρόντα κατά τη γέννηση, αν και μπορεί να μη γίνουν αντιληπτά αμέσως, εξελίσσονται βραδέως και πιθανόν να μείνουν αδιάγνωστα μέχρι την εφηβεία.
Δε δείχνουν τάση υποστροφής όμοια με εκείνη των ''αληθών'' αιμαγγειωμάτων.
Σύμφωνα με τη κλινική τους ταξινόμηση διακρίνονται σε :
- τριχοειδικά
- τριχοειδο-λεμφο-φλεβικά
- λεμφικά
- αρτηριο-φλεβικά
Ο κύριος εκπρόσωπος τους είναι το ομαλό αιμαγγείωμα (port-wine stains)
H δυσχρωμία του δέρματος είναι συνηθισμένη αλλά μπορεί να μην είναι εμφανής λόγω του ερυθηματώδους δέρματος του νεογνού. Εμφανίζονται κυρίως στο πρόσωπο.
Όταν εμφανίζονται στο σώμα δίνουν ''γεωγραφική'' όψη Μορφολογικά είναι επίπεδα , ομαλά ,σαφώς περιγεγραμμένα.
Με τα χρόνια όμως , η επιφάνεια τους σκληραίνει και αποκτούν οζώδη υφή.
Για τη θεραπεία τους έχουν χρησιμοποιηθεί διάφοροι τρόποι όπως :
- LASER αργού σε ηλικία > 12 ετών
- χειρουργική εκτομή και τοποθέτηση δερματικών μοσχευμάτων, συχνά με όχι τόσο ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Η κάλυψη με καλλυντικές κρέμες είναι ο απλούστερος τρόπος.
Με τον όρο "συγγενής ανωμαλία" εννοούμε το αποτέλεσμα κάποιας διαμαρτίας στη διάπλαση του εμβρύου, η οποία μπορεί να συμβεί από την 6η ημέρα μέχρι και το τέλος του 7ου μήνα της κύησης.
Αιτιολογικά μπορεί να οφείλονται είτε σε χρωμοσωμικές διαταραχές, σε γενετικούς, περιβαλλοντικούς ή άλλους παράγοντες είτε να αποτελούν τυχαία συμβάματα κατά την ενδομήτρια ζωή. Διακρίνονται σε:
Μορφογενετικές Ανεπάρκειες: πρόκειται για αποτυχία πλήρους διάπλασης ενός οργάνου. Στην ομάδα αυτή ανήκουν οι διάφορες αγενεσίες, οι υποπλασίες, οι συνδακτυλίες, οι σχιστίες κ.ά
Αθροιστικές Δυσμορφίες: χαρακτηρίζονται από υπεράριθμους ιστούς, π.χ πολυδακτυλίες
Αμαρτώματα: ο όρος αυτός χρησιμοποιείται για μια ομάδα βλαβών που βρίσκονται στο όριο της πραγματικής νεοπλασίας, π.χ. σπίλοι, αιμαγγειώματα κ.ά.
Ο προγεννητικός έλεγχος του εμβρύου σε γονείς υψηλού κινδύνου είναι προϋπόθεση για την έγκαιρη διάγνωση των συγγενών ανωμαλιών .Οι δυνατότητες αντιμετώπισής τους χειρουργικά, καθώς και οι επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής, καθορίζονται από ομάδα ειδικών ιατρών, στην οποία συμμετέχει και ο Πλαστικός Χειρουργός. Σε σοβαρές και ανίατες περιπτώσεις, η διακοπή της κύησης είναι η μόνη διέξοδος.
Ο ρόλος του Πλαστικού Χειρουργού, στην αντιμετώπιση τους, είναι πολύ σημαντικός, αφού καλείται να δώσει λύση σε δύσκολες περιπτώσεις και να προσφέρει ένα καλό αποτέλεσμα, τόσο λειτουργικό, όσο και αισθητικό.
Οι συγγενείς ανωμαλίες συνιστούν ένα μεγάλο, κεφάλαιο στην Πλαστική Επανορθωτική Χειρουργική.
Η πρώτη χειρουργική αποκατάσταση κομμένου πτερυγίου ωτός αναφέρεται στη Βέδα (ιερό βιβλίο των Ινδών) Sushruta Samhita το 800 π.Χ. Για τις συγγενείς διαμαρτίες του ωτός, το ενδιαφέρον των ιατρών άρχισε τον 19ο αιώνα.
Ο όρος μικρωτία δεν είναι ακριβής, επειδή δίνει την εντύπωση ότι το πτερύγιο έχει κανονική διάπλαση, αλλά είναι μικρότερο του συνηθισμένου. Ουσιαστικά όμως πρόκειται για απλασία ή υποπλασία του ωτός.
Παρουσιάζεται με μεγάλη ποικιλία μορφών. Αποδίδεται στην κληρονομικότητα, σε ισχαιμία της αρτηρίας του αναβολέα, σε προσβολή της μητέρας από ερυθρά κατά την εγκυμοσύνη.
Κατά κανόνα συνυπάρχει κάποιου βαθμού βαρηκοϊα. Η θεραπεία της εξαρτάται από τη μορφή και τη βαρύτητα της.
Την πλήρη διόρθωση της μικρωτίας επιχείρησε πρώτος, Βρετανός Πλαστικός Χειρουργός (Sir Harold Gilles), το 1920. Χρησιμοποίησε πλευρικό χόνδρο ως εμφύτευμα, μέθοδος που παραμένει μέχρι σήμερα ευρέως αποδεκτή.
Η μεγάλη δυσκολία αποκατάστασης οφείλεται , αφενός μεν στην ανάγλυφη αρχιτεκτονική του πτερυγίου, την οποία τίποτα δεν μπορεί να τη μιμηθεί, αφετέρου δε, στο ότι το δέρμα του αυτιού, είναι λεπτό και η επιτυχής συγκράτηση ενθεμάτων επισφαλής. Κλασική παραμένει μέχρι σήμερα η τεχνική Tanzer. Επιτυχή τροποποίηση αυτής, παρουσίασαν οι Brent & Nagata.
Η διόρθωση αρχίζει από την ηλικία των 6 ετών και ολοκληρώνεται σε 3-4 στάδια με καλά αποτελέσματα. Άλλος τρόπος αποκατάστασης, είναι η χρήση αλλοπλαστικών υλικών (Porex- Medpor, σκελετός από σιλικόνη).
Το χέρι, όργανο σύλληψης και αίσθησης, αποτελεί το ακραίο τμήματων άνω άκρων του ανθρώπου. Η αποστολή του χεριού με τα 27 οστά και τις αρθρώσεις του και τους 24 τένοντες του είναι διπλή. Αφ' ενός, είναι το "όργανον προ οργάνων" (εργαλείο των εργαλείων), χάρη στο οποίο ο άνθρωπος γίνεται ικανός να κατασκευάζει και να χειρίζεται εργαλεία και να δημιουργεί μηχανές που συγκροτούν έναν ολόκληρο δικό τους κόσμο, παράλληλο με τον κόσμο της φύσης.
Αφ' ετέρου, είναι το όργανο της αφής, της μόνης από τις αισθήσεις που δεν έχει την έδρα της, όπως οι άλλες, στην κεφαλή, και μέσω της οποίας αισθητοποιεί κανείς τη σωματική παρουσία του πλησίον.
Επιπλέον είναι και έκφραση ψυχής, λόγος, όργανο επικοινωνίας. Η σχέση μεταξύ χεριού και εγκεφάλου δεδομένη. Ποιό από τα δύο είναι συνέπεια του άλλου;
Ο Αναξαγόρας έλεγε ότι ο άνθρωπος είναι το ευφυέστερο των ζώων επειδή έχει χέρια. Ο Αριστοτέλης, με κριτική επιχειρηματολογία, ανέστρεφε την πρόταση και έλεγε ότι ο άνθρωπος είναι το ευφυέστερο των ζώων όχι επειδή έχει χέρια, αλλά επειδή ακριβώς είναι το ευφυέστερο των ζώων, γι' αυτό έχει χέρια! Όπως και να έχει τελικά, η στενή σχέση χεριού-εγκεφάλου εκδηλώνεται όχι μόνο με την έκταση της προβολής του άκρου χεριού στην αισθητική ζώνη του εγκεφαλικού φλοιού, αλλά και με την πολλαπλότητα των φαινομένων με τα οποία συνδέεται στενά η παθολογία χεριού εγκεφάλου.
Το χέρι, κατά γενική παραδοχή, ''είναι το επόμενο στοιχείο του ανθρώπινου κάλλους μετά το πρόσωπο''.
Η σημασία της αποκατάστασής του ( λειτουργικής και αισθητικής ) είναι αδιαμφισβήτητη. Αυτό προκύπτει, εκτός των άλλων, από το μεγάλο ενδιαφέρον των επιστημόνων και την ενασχόληση τους με το θέμα, ήδη από πάρα πολλά χρόνια .
Η πολυπλοκότητα της κατασκευής του άκρου χεριού, το κάνει αντικείμενο εξειδικευμένης γνώσης.
Οι συγγενείς ανωμαλίες της άκρας χείρας είναι πολλές με μεγάλη ποικιλομορφία. Η αιτιολογία τους είναι τελείως άγνωστη.
Περιλαμβάνουν πλήθος δυσμορφιών, από τις απλές υποπλασίες μέχρι τις σοβαρές ανωμαλίες, οι οποίες αποτελούν διαμαρτίες της διάπλασης.
Οι ανωμαλίες αυτές δημιουργούν ασυμμετρία των μαστών. Ο στόχος, λοιπόν, της Πλαστικής Χειρουργικής είναι η αποκατάσταση των μαστών και η επίτευξη συμμετρίας.
Διακρίνονται σε
Α) ανωμαλίες ατροφικού τύπου:
- αμαστία
- απλασία
- υποπλασία (ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη)
Β) ανωμαλίες υπερτροφικού τύπου
- πολυμαστία
- ασύμμετρη υπερτροφία
Θα αναφερθούμε στις πιο χαρακτηριστικές ανωμαλίες των μαστών.
Χαρακτηρίζεται από ετερόπλευρη, πλήρη απουσία μόνο του μαζικού αδένα. Υπάρχουν μορφολογικές αλλοιώσεις του ημιθωρακίου που οφείλονται στην έλλειψη των θωρακικών μυών. Η δυσμορφία αυτή, καλείται, σύνδρομο POLAND. Η αποκατάσταση επιτυγχάνεται χειρουργικά, με τη χρησιμοποίηση ενός μυός (πλατύς ραχιαίος μυς) που θα καλύψει το έλλειμμα και ενός κατάλληλου μεγέθους ενθέματος σιλικόνης.
Μπορεί να είναι ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη. Χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη όλων των ανατομικών στοιχείων του μαστού, τα οποία όμως υπολείπονται σε ανάπτυξη.
Στην ετερόπλευρη υποπλασία, υπάρχει ένας φυσιολογικά αναπτυγμένος μαστός και ένας υποπλαστικός. Ο "φυσιολογικός" μαστός θα χρησιμοποιηθεί σαν "οδήγος-μοντέλο" για τη διαμόρφωση του υποπλαστικού. Είναι, βέβαια, δυνατόν ο φυσιολογικός μαστός να παρουσιάζει, κάποιου βαθμού, πτώση ή υπερτροφία. Σ' αυτές τις περιπτώσεις, θα πρέπει να προηγηθεί η διαμόρφωση του και στη συνέχεια να ακολουθήσει η διόρθωση του υποπλαστικού, για την επίτευξη συμμετρίας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα υποπλασίας, αποτελούν, οι ''σωληνωτοί μαστοί''
Η πρώτη περιγραφή τους έγινε το 1976( Rees-Aston). Ανάλογα με το βαθμό υποπλασίας, διακρίνονται 3 μορφές.
Η ύπαρξη ενός ρικνωτικού ινώδους δακτυλίου στη βάση του μαστού, εμποδίζει, τόσο την οριζόντια, όσο και την κάθετη έκπτυξη του και οδηγεί σε σωληνωτή διαμόρφωση αυτού.
Το ΣΘΑ (σύμπλεγμα θηλή- θηλαία άλω) μπορεί να είναι μεγαλύτερο σε σχέση με το μέγεθος του μαστού, με την υπομαστική γραμμή να βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο.
Πολλές χειρουργικές μέθοδοι, έχουν περιγραφεί για τη διόρθωση αυτής της δυσμορφίας. Η πλέον δόκιμη απ' αυτές, αφορά στην περιθηλαία προσπέλαση του μαστού, διαίρεση του ρικνωτικού ινώδους δακτυλίου, ανακατανομή του παρεγχύματος και κατά κανόνα τοποθέτηση πρόθεσης σιλικόνης.
Τα αποτελέσματα της μεθόδου είναι πολύ ικανοποιητικά.
Η αμφοτερόπλευρη υποπλασία με ασυμμετρία, μπορεί να αφορά τόσο τη διάμετρο όσο και την προβολή των μαστών. Η τοποθέτηση διαφορετικού μεγέθους προθέσεων σιλικόνης, λύνει το πρόβλημα.
Η Πολυμαστία είναι σπανιότατη συγγενής ανωμαλία, η οποία χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη υπεράριθμου μαστού, με συχνότερη εντόπιση την μασχάλη. Ο μαστός αυτός αφαιρείται χειρουργικά.
Η υπερτροφία των μαστών, καθώς και ο συνδυασμός υπερτροφίας-υποπλασίας αντιμετωπίζονται χειρουργικά με κοινό στόχο την απόκτηση συμμετρίας.
Περισσότερα γι' αυτό το θέμα αναφαίρονται στη μειωτική των μαστών.
