Τραύμα

Ως τραύμα ορίζεται η βίαιη λύση της συνέχειας ενός ιστού, που οφείλεται σε μηχανικά, θερμικά, χημικά ή ακτινικά αίτια.

Η ουλή είναι το τελικό αποτέλεσμα της επούλωσης ενός τραύματος, ακολουθώντας μία διαδικασία που είναι γνωστή ως ουλοποίηση. Διαφορετικοί τύποι τραυμάτων καταλήγουν μέσω αυτής της διαδικασίας σε διαφορετικούς τύπους ουλών.

Τα τραύματα μηχανικών αιτίων χωρίζονται σε ανοικτά και κλειστά. Ως ανοικτά ορίζονται αυτά στα οποία έχουμε διαταραχή της συνέχειας του δέρματος, ενώ ως κλειστά ορίζονται εκείνα τα οποία άθικτο δέρμα καλύπτει περιοχή με βλάβες σε υποκείμενα όργανα και δομές. Όσον αφορά τα μαλακά μόρια τα τραύματα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, σε αυτά χωρίς απώλεια δέρματος και σ' αυτά με απώλεια δέρματος.

Ο υγιής οργανισμός αντιδρά σε κάθε τραυματισμό με μια αλληλουχία προκαθορισμένων «μέτρων» που σκοπό έχουν την επούλωση. Ανάλογα με τον τύπο του ιστού που έχει υποστεί την βλάβη μπορεί να έχουμε αναγέννησή του (όπως συμβαίνει με το επιθήλιο της επιδερμίδος, το οστό, το ενδοθήλιο των αγγείων ή το περιτόναιο) ή η απλή επιδιόρθωση να είναι ο τελικός σκοπός όλης της διαδικασίας (όπως στα νεύρα).

Επούλωση τραυμάτων

Από την στιγμή που κάποιος ιστός τραυματιστεί τότε ο οργανισμός θα προσπαθήσει να περιορίσει την περαιτέρω απώλεια αίματος και να αποφύγει την εισβολή παθογόνων μικροοργανισμών «κλείνοντας» το τραύμα όσο το δυνατόν συντομότερα. Κατ' αρχήν ινική εμφανίζεται στην περιοχή του τραύματος οριοθετώντας την έναρξη της πρώτης φάσης της επούλωσης, της φάσης της φλεγμονής. Παράλληλα μακροφάγα κύτταρα και λεμφοκύτταρα μεταναστεύουν στην περιοχή ξεκινώντας την ιστόλυση των νεκρωτικών ιστών. Στη συνέχεια διεγείρουν τους ινοβλάστες στην παραγωγή ινώδους συνδετικού ιστού και κολλαγόνου, δεύτερη φάση (υπερπλασίας). Τα τριχοειδή από την περιφέρεια του τραύματος διεισδύουν στο τραύμα και ανάμεσά τους δημιουργείται ο νέος συνδετικός ιστός. Ο ιστός αυτός στην τρίτη φάση του remodeling θα μεταμορφωθεί σε συνδετικό ιστό με λίγα μόνο κύτταρα και τριχοειδή αλλά πλούσιο σε ινική που στην συνέχεια θα γίνει ο ουλώδης ιστός.

Ένας ιστός μπορεί να επουλωθεί, ανάλογα με την μορφή του τραυματισμού του, είτε σε πρώτο είτε σε δεύτερο χρόνο. Τραύματα που επουλώνονται κατά πρώτο σκοπό παρουσιάζουν περιορισμένη παραγωγή ινώδους συνδετικού ιστού, όπως είναι τα τραύματα χωρίς απώλεια δέρματος. Τα τραύματα που επουλώνονται κατά δεύτερο σκοπό παρουσιάζουν μεγάλη παραγωγή ινώδους συνδετικού ιστού, στοχεύοντας στην κάλυψη «ελλείμματος», όπως είναι τα τραύματα με απώλεια δέρματος.

Στα τραύματα που επουλώνονται κατά δεύτερο σκοπό εκτός από τις τρείς φάσεις της επούλωσης ακολουθούν ακόμη δύο βιολογική μηχανισμοί, που γίνονται παράλληλα. Αυτοί είναι η επιθηλιοποίηση και η ρίκνωση της ουλής.

Παράγοντες που επηρεάζουν την επούλωση

Η φυσιολογική επούλωση ενός τραύματος υπόκειται σε διάφορους παράγοντες που μπορεί να την επηρεάσουν με αποτέλεσμα καθυστερημένη επούλωση, μειωμένη μηχανική σταθερότητα της ουλής και ακόμη δύσμορφες ουλές.

Οι παράγοντες αυτοί χωρίζονται σε τοπικούς και γενικούς.

Τύποι ουλών

Οι ουλές είναι αποτέλεσμα επούλωσης της λύσης της συνέχειας ενός ιστού. Όσον αφορά το δέρμα η κατά πρώτο χρόνο συρραφή του τραύματος εξασφαλίζει τις ιδανικές συνθήκες για επούλωση και τις αισθητικά και λειτουργικά αποδεκτές ουλές. Από την άλλη η δευτερογενής επούλωση συχνά οδηγεί σε φαρδιές αισθητικά μη αποδεκτές ουλές με λειτουργικές διαταραχές οφειλόμενες στην δευτερογενή ρίκνωσή τους ιδιαίτερα όταν βρίσκονται κοντά σε άρθρωση.

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα μίας ουλής είναι:

• Δεν έχει μελανινοκύτταρα και έτσι δεν μαυρίζει
• Δεν έχει τρίχες, ιδρωτοποιούς και σμηγματογόνους αδένες
• Περιέχει ελάχιστες ίνες ελαστίνης

Σημαντικό ρόλο στην διαδικασία της επούλωσης και της ουλοποίησης παίζει και ο μηχανισμός της κάκωσης.

Η ουλή μπορεί να είναι αποτέλεσμα τραυματισμού, αλλά και παθολογικών καταστάσεων του δέρματος ή και άλλων οργανικών παθήσεων.

Τραυματικές ουλές είναι συνέπεια μηχανικών, θερμικών, χημικών και ακτινικών αιτίων.

Δερματολογικές παθήσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε ουλές είναι:

• Παθήσεις του συνδετικού ιστού – κολλαγονώσεις ( ερυθηματώδης λύκος κλπ)
• Παθήσεις των σμηγματογόνων αδένων ή των θυλάκων των τριχών ( ακμή ) και
• Μικροβιακές , μυκητιασικές ή ιογενείς λοιμώξεις του δέρματος

Σε αυτές τις περιπτώσεις η άρση του γενεσιουργού αιτίου επιβάλλεται πριν την εμφάνιση των ουλών.

Πολυάριθμες οργανικές παθήσεις μπορεί να οδηγήσουν στην δημιουργία ουλών.

Οι διαφορετικοί τύποι των ουλών είναι αποτέλεσμα διαφορετικού μηχανισμού, διαφορετικής θέσης και διαφορετικής πορείας επούλωσης. Έτσι έχουμε:

1. Γραμμοειδής ουλή
2. Μετεγχειρητική ουλή
3. Ουλές με ακανόνιστο σχήμα
4. Ουλές από το κανάλι των ραμμάτων
5. Ουλή μετά από διάσπαση τραύματος
6. Ατροφική ουλή
7. Υπερτροφική ουλή
8. Χηλοειδές
9. Εγκαυματικές ουλές
10. Ρικνωτικές ουλές
11. Ουλές από ακμή
12. Ακτινικές ουλές